Çocuklardaki, belki de bebeklikten gelen göz hastalıklarının çoğu geç fark ediliyor. Bu durum ise çocukların tüm hayatını etkileyecek görme problemlerine yol açabiliyor. Prof. Dr. Şengül Özdek; ilk yaşlardaki sorunların hemen tespit edilerek tedaviye başlanmasının önemine değinerek tüm velilere; çocuklarına erken yaşlarda göz muayenesi yaptırmasını öneriyor.

Prof. Dr. Özdek konuyla ilgili şu açıklamalarda bulunuyor: “Çocuklarda göz hastalıklarının pek çoğu maalesef geç fark edilir. Özellikle hastalık tek taraflı olduğunda ne aile fark edebilir ne de çocuk. Ancak üstünden uzun zaman geçtikten sonra görmeyen gözün kayması sonucunda aile şaşılık başladığını fark ederek muayeneye getirdiğinde çoğu zaman iş işten geçmiş durumdadır. Çünkü hassas periyod dediğimiz ilk 6-7 yaş döneminde herhangi bir nedenle görme azalması veya kaybı olduğunda o göz tembelleşecektir. 6-7 yaşından sonra o gözdeki sorunu gidermeniz mümkün olsa dahi göz tembelliğini düzeltmeniz mümkün değildir. Çünkü beyin ve görme yolları iyi görmeyen gözün görüntüsünü göz ardı eder ve o göz gelişemez. Bu nedenle kritik periyod dediğimiz bu döneminde bebek ve çocukların göz muayeneleri bu tür problemlerin erken teşhisini ve dolayısıyla tedavisini mümkün kılar.

Gözün dışardan fark edilen şaşılık, kızarıklık veya beyazlaşması gibi değişiklikler yapmaksızın oluşan hastalıkları da vardır; bu hastalıkların başında retina hastalıkları gelmektedir. Retina gözün en içteki, görüntüyü ilk algılayan hücrelerinin bulunduğu en önemli tabakasıdır. Bebek ve çocuklardaki retina hastalıklarını tespit etmek için iyi bir retina muayenesine ve mümkünse geniş açılı retina görüntülemesine ihtiyaç vardır. Bu tür hastalıklar özellikle tek taraflı olduğunda ve retinanın merkezinde değil de kenar bölümlerinde (retina periferinde) olduğunda tespiti daha da zordur. Örneğin Coats hastalığı veya FEVR adını verdiğimiz bir genetik retina hastalığı gibi bu tanıma uyan hastalıklarda, rutin tarama yapılmadığı durumlarda genellikle geri dönüşümsüz bir hasar oluştuktan sonra çok geç tespit edilmekte ve tedaviler ile görme artışı sağlamak mümkün olmamaktadır.

Travmalar da çocuklarda önemli bir retina hasarına neden olabilir. Çocuktur düşer deriz, hatta kalkar biraz ağladıktan sonra oyununa devam eder ve sizin bu travmadan haberiniz dahi olmayabilir. Ama başına veya gözü direkt gelen darbeler retina yırtıklarına neden olabilir ve bu da retina dekolmanı ile gözde tam görme kaybına yol açar. Çoğunlukla tek gözde oluşan bu görme kaybını aile ve çocuk fark etmeyebilir. Erken tespit edildiğinde cerrahi yolla tedavi edilebilirken, geç kalındığında geri dönüşümsüz hal alır. Bu nedenle çocuğunuzun gözüne ciddi bir darbe (düşüp başını çarpması, gözüne top/taş gelmesi) geldiğinde retina muayenesi yaptırmanız çok önemlidir.

Özellikle prematür dediğimiz erken doğan bebeklerde; 32. hafta veya 1500 gram doğum ağırlığının altında doğan tüm bebeklerde, zaten çok önemli bir körlük nedeni olan “prematür retinopatisi-ROP” açısından rutin tarama yapılmalıdır.  ROP gelişmese dahi, yüksek miyopluk, astigmatizma, göz tembelliği, şaşılık, glokom (göz tansiyonu) ve retina dekolmanı gibi hastalıklar bu bebeklerde daha sık görülür. Bu nedenle özellikle bebeğiniz prematür doğmuşsa doğumdan 1 ay sonra başlayan bir seri göz muayenesini geciktirmeden yaptırmanız son derece önemlidir. Aksi halde tedavi için geç kalınmış olabilir.

Unutmayalım ki, tüm sağlıklı bebek ve çocuklarda mümkünse bebek doğduğunda ve sonrasında 1 yaş, 3 yaş ve 5 yaşında rutin taramalar göz sağlığı açısından hayatidir. Özellikle şüphe duyulan durumlarda geniş açılı görüntüleme yöntemleri ile retinanın filmleri çekilmesi mümkün olursa pek çok retina hastalığının erken tanısı mümkün olabilir ve tedavi imkânı doğar. Sonrasında ise çocuk artık büyüdüğünden genellikle görüp görmediğini kendisi fark eder ve şikâyeti olduğunda doktora götürülebilir.

İşte bu nedenlerden dolayı; lütfen çocuklarınızı gecikmeden, mümkünse yeni doğduğunda, 1 yaş, 3 yaş ve 5 yaşlarında retina muayenesine ve taramasına götürünüz.”